معرفي مورچه ها
مورچه ها از جمله حشراتي هستند كه همه ي ما ديده ايم و با آن ها كم و بيش آشنا هستيم در جهان بيش از ده هزار گونه مورچه وجود دارد كه زندگي اجتماعي دارند. يعني هميشه گروهي از مورچه هاي هم نوع در يك لانه و در كنار هم زندگي مي كنند. كارهاي مربوط به لانه را مانند اعضاي يك خانواده بين خود تقسيم مي نمايند.
كلني چيست؟
به مجموعه ي موجودات هم نوعي كه در يك لانه با هم زندگي مي كنند ، يك كلني مي گويند. در بعضي كلني ها تنها ده الي دوازده مورچه وجود دارد. در حالي كه در برخي كلني هاي ديگرصدها و هزاران مورچه با يك ديگر زندگي مي كنند. اندازه ي مورچه ها ي مختلف با هم متفاوت است . كوچكترين مورچه ها كمتر از دو ميلي متر طول دارند درحالي كه اندازه ي برخي مورچه ها ي درشت به سه و نيم سانتي متر مي رسد .
تشكيلات يك كلني
در هر كلني چند ملكه زندگي مي كنند. ملكه سرپرست اصلي لانه است وظيفه ي او تخم گذاري است. جثه و سر او درشت تر است . او هر روز تعداد زيادي تخم گرد وسفيد رنگ مي گذارد كه بعد از چند روز مورچه ها از تخم خارج مي شوند كه شبيه كرم ها ي كوچك وسفيد رنگ هستند.
لارو يعني چه ؟
به نوزادها ي كرمي شكل مورچه ها و ساير حشرات لارو مي گو يند.
هنگامي كه نوزادان به قدر كافي رشد كردند وتغذيه نمودند، معمولا پيله ها را به دور خود مي تنند وپس از چند روز مورچه هاي كار گر از انها خارج مي شوند
در هر كلني تعداد زيادي كا رگر وجود دارد.كارگرها ماده هايي هستند كه قدرت تخم گذاري ندارند.انها به جستتجوي مواد غذايي و ذخيره ي انها مي پردازند از لانه مراقبت مي كنند و مواد زايد موجود در لانه را دور ميريزند. به علاوه ان ها موظفند از ملكه ونوزادان مراقبت كنند وبه ان ها غذا بدهند.
مورچه هاي كارگر
به دو گروه كوچك و بزرگ تقسيم مي شوند مورچه هاي كارگر بزرگ ازبقيه مورچه ها بزرگ تر ودرشت تر هستندكه به انها مو رچه هاي سرباز مي گويند.
مورچه هاي سرباز
داراي ارواره هاي بزرگي هستند واز افراد ضعيف تر در مقابل ساير حشرات دفاع كرده واز جانوران مورچه خوار محافظت مي كنند .كارگر هاي كوچك از لانه دور مي شوند و به نظافت وتغذ يه ي نوزادان وملكه مي پردازد .مورچه ها حيوانا ت بسيا ر با نظا فتي هستند . هر كدام وظيفه ي خود را انجام مي دهند ودر بقيه ي امور دخالتي نمي كنند.
در اخر زمستان ملكه تخم هاي مخصوصي مي گذارد كه از انها مورچه هاي نر وماده توليد مي شود كه در بها ر از لانه بيرون امده وجفت گير ي مي كنند وبعد از ان مورچه ها ي نر بلافاصله مي ميرند.
تغذيه در مورچه ها
بسياري از مورچه ها بذرخوارند،گندم،جو و علف هاي هرز را مي خورند.گروهي ازان ها اجساد حشرات و عنكبوت ها و يا حشرات كم تحرك و ريز جثه را شكار كرده و مي خورند.
مورچه هاي مهاجم
گروهي از مورچه ها كه حشرات و ساير حيوانات كوچك موجود در مواد پوسيده ي گياهي را شكار مي كنند،مورچه هاي مهاجم مي گويند.شكار ان ها به اين طريق است وقتي يكي ازان ها طعمه اي راپيدا كرد با ترشح بوي از روي غده هاي بذنش ديگر مورچه ها را باخبر مي كند و ان ها يك رذيف منظم كه گاهي طول ان ها به صد متر مي رسد،تشكيل داده و با همكاري هم ان را به لانه مي برند.
مورچه هاي برگ بر
اين نوع مورچه در جنگل هاي امازون پيدا مي شود كه قطعاتي از برگ درختان را جدا مي كند و به لانه ي خود مي برد،گاهي در يك شبانه روز تمام برگ هاي يك درخت عظيم را مي برند،ان ها را جويده و كف لانه را پر مي كنند و سپس قارچ هاي كوچك را به لانه برده و در زير ان ها را پرورش داده،تا در مواقع لزوم از ان ها تغذيه كنند.
مورچه ها و شيره هاي گياهي
بعضي اوقات مورچه ها و بعضي گياهان روابط دوستانه اي با هم برقرار مي سازند.گياه شيره هاي خود را به عنوان غذاي شيرين و لذيذ در اختيار مورچه قرار مي دهد و در مقابل مورچه جا به جايي و انتشار دانه هاي گياهي را بر عهده مي گيرد.همچنين از رشد علف هاي هرز در اطراف گياه جلوكيري مي كند.
مورچه هاي انگل
بعضي مورچه ها براي تهيه ي غذاي خودشان هيچ فعاليتي نمي كنند و غذايشان را از ساير مورچه ها به دست مي اورند.يعني انگل مورچه هاي ديگر مي شوند.
مورچه هاي پرسه زن
لانه هاي خود را در نزديكي انه ي مورچه هاي ديگر مي سازند.ان گاه هم از مواد دور ريخته شده ي ان ها تغذيه مي كنند و هم زماني كه كارگرها مشغول بردن مواد غذايي به لانه ي خود هستند،غذاي ان ها را به زور از چنگشان در مي اورند.
مورچه هاي سارق
ان ها به ارامي وارد لانه ي موريانه ها و مورچه ها مي شوند و غذاي ذخيره شده ي ان ها را مي دزدند و نوزادانشان را شكار مي كنند.
مورچه هاي برده دار
اين مورچه ها به ارامي وارد لانه ي ساير انواع مورچه ها مي شوند و پيله هاي انان را مي دزدند و به لانه ي خود مي برند و از پيله هاي دزديده شده مراقبت مي كنند.پس از خروج كارگر ها، از پيله هاي دزديده شده ان ها را وادار مي سازند كه كارهاي مربوط به لانه شان انجام دهند.
تهیه کننده مطلب:دانش آموز کوثرحدادی
تاییدکننده مطلب:خانم خجسته